Elbląg - najniżej położone miasto w Polsce - atrakcje i ciekawostki

Elbląg - najniżej położone miasto w Polsce - atrakcje i ciekawostki

   O Elblągu głośno zrobiło się dzięki przekopowi Mierzei Wiślanej a wieść o nim niesie się szerokim echem także w najdalsze krańce Europy. Ba, nawet na odległe wyspy Skandynawskie, skąd do portu w Elblągu planują zawijać swoimi jachtami sąsiedzi Mikołaja i Rudolfa.

 

 

Elbląg (w gwarze kaszubskiej  Jelbiąg czy też Elbiąg) to jedno z najstarszych w Polsce i Niemczech (rok założenia 1237, prawa miejskie 1246).

Niedaleko miejsca, w którym do IX wieku znajdowała się pruska osada handlowa Truso, wiosną 1237 roku Krzyżacy pod dowództwem Hermana von Balka wybudowali na wyspie u ujścia rzeki Elbląg niewielki drewniano-ziemny gródek. Na dzień 13 stycznia 1238 datowany jest dokument potwierdzający uposażenie klasztoru Dominikanów i przybycie zakonników do Elbląga. Po tym gdy fortyfikacja ta została prawdopodobnie zniszczona przez plemiona pruskich Pogezanów, Krzyżacy po roku 1240 przenieśli się w miejsce dzisiejszego Starego Miasta, w którym w miejscu dzisiejszego Podzamcza istniała już osada zasiedlona od połowy X wieku.

 

 

 

Spacer po Starym Mieście

Historyczne centrum miasta może zaskoczyć, bowiem Stare Miasto jest tak naprawdę młode. Poza ocalałymi zabytkami większość kamienic, to efekt odbudowy prowadzonej od lat osiemdziesiątych XX wieku. Słowem kluczem dla odbudowy elbląskiej starówki stała się retrowersja. Nowe kamienice powstają na obrysach fundamentów dawnych kamienic i nawiązują do ich kształtów.

Tuż przy Katedrze znajduje się historyczna Ścieżka Kościelna – ten uroczy przesmyk między kamienicami to jedyny w swoim rodzaju zabytek architektoniczny w Polsce. W średniowieczu trakt ten był dłuższy i łączył wszystkie kościoły Starego Miasta (stąd nazwa). Do dziś zachował się fragment łączący ulice Mostową i Św. Ducha.

 

 

 

Atrakcja turystyczna

Kanał Elbląski - spływ można rozpocząć w centrum miasta.

Tuż przy moście zwodzonym cumują statki wycieczkowe pokonujące słynne pochylnie. Biuro i sprzedaż biletów znajduje się w budynku na wprost statków.

Kanał Elbląski o długości 82 km ze względu na funkcjonujące na nim od 1860 roku urządzenia hydrotechniczne jest zaliczany do ewenementów w skali światowej. Różnica poziomów kanału na długości 9,6 km zmienia się o ponad 100 m, które statek pokonuje po lądzie przy pomocy pięciu napędzanych wodą pochylni.

Rejon Kanału Elbląskiego - tereny bezpośrednio do niego przyległe i najbliższe jego okolice stanowią obszar chronionego krajobrazu. Niepowtarzalne walory przyrodniczo-krajobrazowe poznaje i podziwia tu corocznie tysiące turystów - pasażerów żeglugi wycieczkowej i indywidualnych wodniaków. Mimo tak wielkiej rzeszy amatorów natury ingerencja człowieka w środowisko przyrodnicze nie zagraża koegzystencji setek gatunków flory i fauny dzięki istnieniu rezerwatów, parków krajobrazowych i wspomnianych obszarów chronionego krajobrazu. Poznawanie istniejącego tu bogactwa natury i doznawanie wrażeń estetycznych jest możliwe szczególnie podczas spokojnych rejsów kanałem, pieszych spacerów i przejażdżek rowerowych do których zachęcają coraz liczniejsze w tych okolicach szlaki wędrowne, m.in.: w gminie Elbląg, Rychliki, Pasłęk, Miłomłyn, czy Ostróda.

Kanał Elbląski z niepowtarzalnym na skalę światową systemem pochylni znalazł się na liście Siedmiu Cudów Polski tuż obok Kopalni Soli w Wieliczce, Zamku w Malborku i Katedry na Wawelu w plebiscycie internetowym zorganizowanym Dziennik Rzeczypospolita w sierpniu 2007r..

Znacznie więcej można zobaczyć czy też wykonać lepsze zdjęcia używając dronów. Z odpowiedniej wysokości można obserwować kilka statków na pochylniach a także wijące się rzeki tworzące Kanał Elbląski.

 

 

 

Katedra pw. Św. Mikołaja z tarasem widokowym

Katedra pw. św. Mikołaja, to najważniejsza budowla sakralna miasta, a także najwyższy kościół w Polsce na prawym brzegu Wisły. To także jeden z najstarszych obiektów sakralnych w Elblągu. W surowym, gotyckim wnętrzu kościoła można doświadczyć tchnienia przeszłości. Jest to świątynia trzynawowa, halowa z dwuprzęsłowym prezbiterium. Na przestrzeni wieków była ona kilkakrotnie przebudowywana m.in. po wielkim pożarze, który wybuchł w kwietniu 1777 roku w następstwie uderzenia piorunu, a także po zniszczeniach spowodowanych działaniami wojennymi w lutym 1945 roku.
Do ciekawszych zabytków, które oglądać można we wnętrzu monumentalnej budowli należy m.in. brązowa chrzcielnica pochodząca z 1387 roku a wykonana przez mistrza Bernhausera i ołtarze ufundowane przez cechy elbląskich rzemieślników: flisaków wiślanych, słodowników, czeladników szewskich. Świątynia jest również Sanktuarium Relikwii Krzyża Świętego.

Z wieży katedry rozpościera się rozległa panorama na miasto i okolice z Mierzeją Wiślaną włącznie.  Kasa z biletami znajduje się na drugim poziomie. Tam też można zostawić bagaż, by wraz z nim nie pokonywać wąskich schodów prowadzących na kolejne poziomy i wreszcie na taras widokowy. 

Katedra św. Mikołaja jest jedną z najwyższych świątyń w Polsce – wysokość wieży wynosi 97 m. Taras widokowy jest zlokalizowany nieco niżej – na wysokości 67,08 m.

 

 

 

 

Centrum Sztuki Galeria EL mieści się w dawnym kościele podominikańskim. Dominikanie przybyli do Elbląga z Krakowa, w 1238 roku krzyżacki mistrz krajowy Herman Balk nadał zakonowi przywilej lokacyjny - teren, na którym stanęła świątynia. Kościół był kilkakrotnie przebudowywany. W 1945 roku świątynia została poważnie uszkodzona. W latach 70., dzięki inicjatywie grupy entuzjastów, kościół został odbudowany a następnie zaadaptowany na centrum sztuki współczesnej.
W 2011 roku dzięki dofinansowaniu z Unii Europejskiej wnętrze Galerii zyskało nowoczesną, dwupoziomową szklaną emporę, na której odbywają się wystawy. Niezwykłe jest połączenie współczesnych eksponatów i szklanej empory z zabytkowym wnętrzem gotyckiej świątyni. Na ścianach dawnego kościoła znaleźć można kilkusetletnie epitafia, a na posadzkach leżą dawne płyty nagrobne.

Współczesna oferta Galerii jest bardzo różnorodna, od typowych wystaw, poprzez przedstawienia, koncerty, festiwale, aż po performance i warsztaty.

Centrum Sztuki Galeria EL, ul. Kuśnierska 6,

 

 

Na drugim krańcu Starego Rynku znajduje się Brama Targowa – niegdyś otoczona murami obronnymi, dziś pełni rolę punktu widokowego. Obok Bramy stoi pomnik legendarnego Piekarczyka, który pomógł uchronić miasto przed najazdem Krzyżaków. Wejście na wieżę i kolejny punkt widokowy jest bezpłatny. W wieży na piętrze znajduje się Punkt Informacji Turystycznej.

Uliczki starego miasta to dziesiątki pubów i restauracji, gdzie można przysiąść by odpocząć czy też posilić się po zwiedzaniu miasta.

 

 

 

W Muzeum Archeologiczno - Historycznym w Elblągu można oglądać unikatowe eksponaty pochodzące ze stanowisk archeologicznych elbląskiego Starego Miasta. Prowadzone na niespotykaną w Europie skalę prace wykopaliskowe sprawiają, że z każdym rokiem zbiory muzealne powiększają się o kolejne eksponaty. Niektóre z tych przedmiotów są ewenementami na skalę europejską, jak chociażby kolekcja średniowiecznych instrumentów muzycznych, znaków pielgrzymich, tablic woskowych używanych kiedyś jako pomoc dydaktyczna. Odnalezione przedmioty świadczą także o rozległych kontaktach handlowych kupców elbląskich z wieloma ośrodkami dawnej Europy.

Elbląskie Muzeum posiada również wyjątkową kolekcję związaną z historią regionu. Tworzą ją zabytki archeologiczne związane z funkcjonowaniem legendarnej osady Truso. W okresie od VIII do X wieku ne. nad brzegami pobliskiego jeziora Druzno została założona przez duńskich Wikingów faktoria handlowa, która posiadała kontakty handlowe nawet z krajami arabskimi. Warto poznać to dziedzictwo. Stałe wystawy Muzeum uzupełniane są ciekawymi wystawami czasowymi i dodatkowymi wydarzeniami, takimi jak lekcje historii, targi staroci, inscenizacje historyczne.

Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Elblągu, Bulwar Zygmunta Augusta 11,

 

 

 

 

Największy złoty pomnik w Polsce czyli Pomnik Odrodzenia w Elblągu, znajduje się na placu Konstytucji.  

Pomnik Odrodzenia wzniesiony został ze środków mieszkańców Elbląga, dla upamiętnienia 30-lecia powrotu ziemi elbląskiej do macierzy. Odsłonięty został 22 lipca 1975 roku. Autorem dwustronnej kompozycji o wymiarach 18x8 m jest Jan Siek - artysta rzeźbiarz z Krakowa. Pomnik przypomina rozwiany na wietrze sztandar. W jego tło wkomponowano elementy rzeźbiarskie, symbolizujące najważniejsze wydarzenia z historii ziemi elbląskiej

 

 

 

Wieczorny klimat przypomina krakowski Kazimierz czy Rynek we Wrocławiu. Oczywiście inaczej wygląda to w sezonie a zupełnie spokojnie jest po sezonie wakacyjnym.

 

 

 

Atrakcja turystyczna

Tuż obok Elbląga w miejscowości Raczki Elbląskie znajduje się najniżej położony punkt w Polsce.  Według danych Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii na terenie Raczek Elbląskich znajduje się depresja 1,8 m p.p.m., która przez wiele lat uznawana była za najniżej położony punkt Polski.  

Ale... w znajdującej się również na Żuławach wsi Marzęcino jest kilka punktów położonych jeszcze niżej a najniższy ma 2,07 m p.p.m.

 

 

 

 

Dojazd do Elbląga jest całkiem prosty i wygodny także dla niezmotoryzowanych. Gęsta siatka połączeń kolejowych, autobusowych i prywatnych busów jest częsta z wielu miejscowości a dla przyjezdnych z dalszych części kraju istotnym i wygodnym będzie przesiadka w Malborku. Z Elbląga jest już bardzo blisko do Fromborka - niewielkiego miasteczka rozsławionego dzięki Mikołajowi Kopernikowi i jego pracowni oraz krypcie w Katedrze we Fromborku.